سمپاشی انبار مواد غذایی
تعریف انبار
طبق تعریف به محلی که کالا، اجناس، مواد اولیه یا محصول فارغ از هر نوع در آن قرار دارد انبار اطلاق می شود. انبار یک محیط امن و سازمان یافته برای نگهداری کالاها می باشد.
انواع انبار بر اساس شرایط فیزیکی
در این نوع از تقسیم بندی انبارها با توجه به فضای داخلی شان به دو نوع انبار سر پوشیده و سر باز دسته بندی می شوند. در انبارهای سر باز عموما کالاهایی نگه داری می شود که در برابر نور آفتاب، باران، باد و سایر تغییرات جوی دچار مشکل نمی شوند.
انواع انبار بر اساس موجودی
در این نوع از دسته بندی انبار ها بسته به مواد مورد نگه داری در انبار می توان انبار ها را به دسته های زیر تقسیم کرد؛
انبار مواد اولیه
در حقیقت چنین انبارهایی محلی برای نگهداری و ذخیره سازی مواد اولیه است. در این انبارها دو چیز خیلی حائز اهمیت می باشد، یکی بحث حفظ کیفیت مواد اولیه و دیگری توجه بسیار به تاریخ انقضاء مواد اولیه.
انبار قطعات یدکی
همین طور از اسم این انبارها می توان فهمید که از این انبار ها برای نگهداری لوازم و قطعات ماشین آلات استفاده می شود.
پارامترهای مهم در این نوع انبارها شامل نرخ ورود و خروج قطعات در انبار و حفظ امنیت قطعات و کالاها می باشد.
انبار محصول
در این انبار ها محصولاتی که مراحل تولید را سپری کرده اند تا زمانی که برای مصرف کنندگان و یا سایر توزیع کنندگان ارسال شوند، نگهداری می شوند.
انبار ضایعات
محصولاتی که به هر دلیلی دچار مشکل شده اند و دیگر امکان تعمیر آنها وجود ندارد یا به عبارتی دیگر امکان بازگشت به چرخه تولید را ندارند، در انبار ضایعات نگهداری می کنند.
آفات انباری را بهتر بشناسیم
آفات انباری را می توان به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات بر سر راه ذخیره ی غذای سالم در جهان دانست. به علت حمله آفات و در نتیجه آلودگی انبارها و سیلوها هر ساله بخش زیادی از غلات ذخیره شده در انبارهای سراسر دنیا، از بین می رود. برخی دانه ها در اثر حمله ی آفت کاملا پودر شده و از بین می روند و برخی دیگر از دانه هایی که در اثر آسیب آفات انباری از بین نرفته اند به شدت دچار افت کیفیت می شوند.
انواع آفات انباری
آفات انباری اولیه: آفات اولیه یا اصلی توانایی حمله به غلات سالم و کامل را دارند.
سوسک دانه غلات ( با نام علمی Rhyzopertha dominica )
این نوع سوسک جزو مهمترین آفاتی بوده که در آسیب به دانه های غلات دارای اهمیت به سزایی است. لارو این سوسک ها از نشاسته موجود در دانه غلات تغذیه میکنند و بعد از بیرون آمدن لارو ها از شفیره، دانه غلات را سوراخ میکند و سبب ایجاد خسارت های سنگین به انبار داران می شود.
آفات انباری ثانویه: آفاتی هستند که به دانه های شکسته و آسیب دیده حمله می کنند
شپشک برنج ( با نام علمی Sitophilus oryzae )
حشره ای قهوه ای تا سیاه رنگ با قطعه ی دهانی لوله ای و بلند از مهم ترین آفات انباری برنج است. روی بال های این حشره ۴ لکه وجود دارد که تشخیص آن را ممکن می سازد. حشره های بالغ تعداد زیادی تخم در بخش های شکسته و حفره های غلات قرار می دهند. لارو های سفید و بدون پا، دانه ها را از درون می خورند. حشرات کامل هنگام خروج از شفیره، بر روی دانه ها حفره هایی ایجاد می کنند.
برخی دیگر از عمده ترین آفت های انبار ها
بید غلات با نام علمی Sitotroga cerealella
جنس ماده در این آفت نیز مانند دیگر آفات انباری بر روی غلات تخم گذاشته و لارو های خارج شده از تخم از غلات تغذیه می کنند. چرخه ی زندگی این آفت ممکن است در ۵ هفته تکمیل شود. علاوه بر کاهش وزن غلات، حمله ی این آفت به غلات، آن ها را بد طعم کرده و بوی ناخوشایندی ایجاد می کند.
شب پره هندی نام علمی Plodia interpunctella
این آفت نیز در اکثر انبار ها به وفور دیده میشود و حتی گاهی اوقات در صورت بالا بودن آلودگی در منازل نیز توسط افراد منزل مشاهده می شود. این حشره در واقع یک پره است که در مراحل لاروی خود به مواد غذایی خشک و نیمه خشک حمله ور شده و در صورت نبود این مواد غذایی می تواند به الیاف سلولزی نظیر پارچه ها و کاغذها نیز هجوم ببرد و سبب ایجاد خسارات زیادی شود.
این حشره تعداد زیادی از تخم های خود را در مواد غذایی انباری رها می کند و بنابراین در تمام طول سال می توان در انبار ها آنها را مشاهده کرد. حشرات بالغ این گروه به طرف منبع نوری جذب شده و می توان گفت در هنگام شب بیشتر دیده می شوند.
مورچه ها
از آنجا که مورچه ها دارای زندگی دسته جمعی می باشند در صورت رخنه به انبار ها به علت علاقه خاصی که به غلاتی مانند گندم، جو، ارزن و برنج دارند می توانند بسیار دردسر ساز شوند به خصوص در گونه هایی که دارای بدن بزرگتری هستند. این امر در مورچه ها به این علت اهمیت دارد که آنها همواره می توانند در صورت پیدا کردن یک منبع غذایی مابقی افراد کلنی خود رابه راحتی با خبر سازند.
موش ها
این دسته از جوندگان به دو طریق می توانند سبب ایجاد خسارت های زیادی به انبار ها شوند. یکی به سبب تغذیه روزمره و دیگری نیاز مبرم به جویدن به خاطر کوتاه کردن دندان های خود که رشد دایمی دارند. بنابراین در تمام انبار ها موش ها به علت تغذیه مستقیم از غلات و یا حبوبات ذخیره شده می توانند به عنوان یکی از عوامل مهم و خسارت زا به شمار آیند.
مضاف بر این به خاطر بحث عادت به جویدن دایمی سبب ایجاد خسارت به مواد بسته بندی شده شامل گونی ها و پالت ها نیز می شوند. فضله موش نیز یکی از مشکلات بهداشتی موجود در انبار ها به خصوص غلات است. مواد دفعی موش و همچنین بزاق باقی مانده از آن بر روی مواد غذایی ممکن است سبب انتقال بیماریهای مشترک به انسان ها شود.
اهمیت مبارزه با آفات انباری
در خصوص اهمیت مبارزه با آفات انباری بیان همین نکته کافی می باشد که در صورت عدم مبارزه صحیح و نفوذ این دسته از آفات به انبار ها بدون شک طی سالیان دراز محصولات انبار شده تحت تاثیر آفات قرار گرفته و خسارات سنگینی به انباردار و نیز به صاحب بار وارد می شود.
روش های مفید برای کنترل آفات انباری
۱) مسدود سازی راه های ورود
بهترین روش برای کاهش آفات انباری و جلوگیری از ورود حشرات و جوندگان به انبار مواد غذایی مسدود سازی راه های ورود آنها به انبار است، کف و دیواره انبار ها بایستی کاملاً توسط بتن ضخیم پوشانده شده و همچنین آب بندی شود. پنجره های احتمالی و منافذ نیز بایستی با توری های مخصوص پوشانده شود.
۲) از مخلوط شدن بارهای قدیمی با بارهای جدید که تحت عنوان Mix up مطرح می شود جلوگیری شود.
نگهداری مواد کشاورزی در انبارها معمولاً سبب جلب بسیاری از حشرات انباری میشود بنابراین پیشنهاد می گردد تا موقع انبار محصولات جدید، ابتدا محصولات قدیمی را از انبار تخلیه و پس از ضدعفونی انبار، بارگیری مجدد انجام شود.
۳) تهویه و دمای مناسب
هر کدام از آفات انباری بسته به نوعی که دارند در یک دما و رطوبت خاصی دارای بیشترین سرعت رشد و تکثیر بوده و همینطور در دما و رطوبت خاص دیگری نرخ رشد کمتری دارند و حتی تقریبا رشدشان متوقف می شود. بنابراین توجه به دمای انبار در کنار تهویه آن می تواند سبب کنترل هجوم و بروز آلودگی این آفات بر روی غلات و حبوبات شود.
۴) ضدعفونی انبار محصول
برای ضدعفونی انبار خالی از محصول می توان انواع از مواد الکلی و اسیدی استفاده کرد.
در صورتی که نیاز به ضدعفونی و مبارزه شیمیایی با آفات انباری در انبار هایی باشد که حاوی مواد کشاورزی هستند می توان از شرکت های مجاز خدمات سمپاشی کمک گرفت چراکه سمپاشی انبار ها کاری تخصصی بوده و
نیاز به سموم خاص و تجربه کافی دارد.
۵) تمامی محصولات باید حداقل نیم متر از دیوار فاصله داشته باشند
۶) در زیر محصولات باید پالت ها و قالب های چوبی قرار داده شود
۷) انبار باید به طور مرتب بازرسی و با نمونه برداری از محصول وضعیت آن بررسی شود.
سمپاشی انبار توسط گروه تخصصی سمپاشی ارمغان آسایش محیط سبز چگونه است؟
ابتدا با اعزام متخصصین مجرب سمپاشی به محل مربوطه شناسایی دقیق نوع آفت که یک عامل مهم در مبارزه با آفات می باشد انجام می گیرد.
بسته به نوع آفت شناسایی شده روش مناسب جهت مبارزه مشخص می گردد.
بازرسی کامل محیط داخلی انبار و اطراف آن و ارائه پیشنهادات کارساز در خصوص امر بهسازی انبار توسط کارشناس بهداشت محیط
سموم مجاز با دوز موثر و مناسب جهت مبارزه با آفت در هر انبار بخاطر جلوگیری از میسمومیت افراد داخل انبار و جلوگیری از آلودگی مواد داخل انبار انتخاب می شود.
بازرسی های روتین و تعیین تعداد دوره های سمپاشی تا از بین بردن کامل آفات بسته به نوع آفت برای انبار دار انجام می شود.
